‌واکاوی جایگاه «الغای خصوصیت» در استنباط

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته سطح سه حوزه علمیه قم

2 حوزه علمیه قم

چکیده

تعمیم حکم از موضوع یادشده در یک نص شرعی به فراتر از آن، از مباحث مهم در استنباط و به‌ویژه در مسائل مستحدثه است. در کتاب «الفائق فی الأصول» برخی از اسباب تعمیم حکم، گردآوری و بررسی شده، که یکی از آنها، «الغای خصوصیت» است. اما به‌رغم کاربرد قابل توجه این قاعده در استنباطات فقهی، این بحث تا پیش از این کتاب، چندان مورد بررسی مستقل قرار نگرفته است. این نوشتار با بهره‌گیری از دروس استاد علیرضا اعرافی، در جهت تعمیق و تکمیل و اصلاح این بحث، می‌کوشد. در این راستا، پس از بیان پیشینۀ بحث و گزارش محتوای الفائق در این بخش، ضمن برشمردن برخی امتیازات و ابتکارات این کتاب در این بحث، تأملات و ملاحظاتی بر پاره‌‌ای از مباحث آن، به‌ویژه در بیان «عوامل الغای خصوصیت» در دو بخش «ظهور در عدم خصوصیت» و «حصول علم به عدم خصوصیت» ارائه شده است و در پایان در قالب پنج محور، نکاتی برای رفع برخی کاستی‌ها و تکمیل بحث، پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

مراجعة فی مکانة «إلغاء الخصوصیّة» فی الاستنباط

نویسنده [العربیة]

  • محسن پوراکبر کرانی 2
1
2 حوزه علمیه قم
چکیده [العربیة]

یعتبر تعمیم الحکم من الموضوع المذکور فی النصّ الشرعی إلى ما سواه، من المسائل الهامّة فی الاستنباط وخاصّة فی المسائل المستحدثة. وقد تمّ جمع وتحلیل بعض أسباب تعمیم الأحکام، ومنها «إلغاء الخصوصیّة» فی کتاب «الفائق فی الأصول». ومع ذلک و على الرّغم من تطبیق هذه القاعدة فی الاستنباطات الفقهیّة تطبیقاً یعتدّ به، إلّا أنّ هذا الموضوع لم تتمّ مناقشته بشکل مستقلّ قبل هذا الکتاب. تحاول هذه المقالة وباستخدام دروس الأستاذ علی رضا أعرافی، تعمیق هذه المناقشة وإکمالها وتصحیحها. وفی هذا الصّدد، وبعد بیان خلفیّة المناقشة وتقریر محتوى «الفائق» فی هذا الباب، بالإضافة إلی تعدید بعض مزایا هذا الکتاب ومبادراته فی هذه المناقشة، فقد تمّ تقدیم تأمّلات وملاحظات حول بعض مواضیعه، لا سیّما فی مجال بیان «أسباب إلغاء الخصوصیّة» فی قسمین: «الظّهور فی عدم الخصوصیّة» و«حصول العلم بعدم الخصوصیّة» وفی النّهایة، تمّ اقتراح بعض النّقاط لإزالة بعض أوجه القصور وتکملة النقاش إطار خمسة محاور.
. . . . . . .

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • إلغاء الخصوصیّة
  • تنقیح المناط
  • عدم الخصوصیّة
  • إلقاء الخصوصیّة
  • الفائق فی الأصول
  • أصالة الموضوعیّة