بازنگری در حجیت اصالة الثبات با تکیه بر دلیل انسداد صغیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش پژوه مدرسه فقهی امام محمدباقر ع

چکیده

با توجه به فاصلۀ زمانی بسیاری که بین زمان صدور آیات و روایات و زمان رسیدن آن به دورۀ کنونی وجود دارد، احتمالاتی همچون پدیدۀ نقل، از بین رفتن قراین عمومی، تغییر فضای صدور حدیث و... رخ نموده و احتمال تغییر ظهور متون دینی را نمایان می‌سازد. اندیشمندان علوم اسلامی برای حل مشکل تغییر ظهور الفاظ، بر اصل «اصالة الثبات» تکیه نموده‌اند تا از این راه پایداری آن را اثبات نمایند؛ آنان برای اعتبار اصل مزبور، به نکاتی همچون سیرۀ عقلا، استصحاب و اموری دیگر استناد نموده‌اند. به نظر می‌رسد مستندات ارائه شده برای اصالة الثبات، فاقد نصاب حجیت بوده و با تکیه بر قواعد نخستین، نمی‌توان به ظواهر متون دینی استناد جست، اما به نظر می‌رسد بتوان با تکیه بر دلیل ثانوی انسداد صغیر، ظن به ظهور زمان صدور را معتبر دانست و در پرتوی آن، اعتبار متون دینی را احیا نمود؛ خواه موافق اصالة الثبات باشد و خواه مخالف آن.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

دراسة فی حجّیّة أصالة الثّبات اعتماداً على دلیل الانسداد الصّغیر

چکیده [العربیة]

نظراً للفجوة الزّمنیّة الطّویلة بین صدور الآیات والروایات ووصولها إلى الزّمن الرّاهن، فقد حدثت احتمالات مثل ظاهرة النّقل، وفقدان القرائن العامّة، وتغیّر ظروف صدور الرّوایة و... وظهرت إمکانیّة تغیّر ظهور النّصوص الدّینیّة. ومن أجل حلّ هذه المشکلة وهی تغیّر ظهور الألفاظ، اعتمد علماء العلوم الإسلامیّة على «أصالة الثّبات» لإثبات استمراریّته وثباته. وقد استدلّوا علی اعتبار الأصل المذکور بنقاط مثل سیرة العقلاء والاستصحاب وغیرهما. یبدو أنّ الأدلّة المقدَّمة لأصالة الثّبات لایخلو عن الإشکال، ولا یمکن الاستدلال على ظواهر النّصوص الدّینیّة بالاعتماد على الأدلّة الأوّلیّة، ولکن نعتقد أنّه من الممکن القول باعتبار الظّن بظهور زمن الصّدور استناداً إلی الدّلیل الثّانوی وهو الانسداد الصغیر، و فی ضوء ذلک نتمکّن من إعادة مصداقیّة النّصوص الدّینیّة؛ سواء کانت موافقةً لأصالة الثّبات أم معارضة لها.
. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . .. . . . . . . . . . . .. .

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • أصالة الثّبات
  • أصل عدم النّقل
  • الاستصحاب القهقری
  • الظّهور
  • الانسداد