تبیین و ارزیابی قاعدۀ «کلّما ازداد صحةً ازداد وهناً و کلّما ازداد وهناً ازداد صحةً»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام

2 عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه، شعبه اصفهان

چکیده

از قواعد شناخته شده و پرتکرار در کلمات فقها، که به صورت‌های مختلف بیان شده است، قاعدۀ «کلّما ازداد صحةً ازداد وهناً، و کلّما ازداد وهناً ازداد صحةً» است. مفاد قاعده در بخش اول این است که هرگاه روایتی دارای سند و دلالت صحیح‌تر و روشن‌تری باشد، نقش اعراض اصحاب در تضعیف آن بیشتر است. در بخش دوم گفته می‌شود روایت هرمقدار ضعیف‌تر و غیرمعتبرتر باشد، تأثیر عمل اصحاب به آن در حجیتش بیشتر است. با بررسی ادلۀ حجیت این قاعده که شامل ادلۀ حجیت خبر واحد و غیر آن است، مشخص می‌شود بر اساس برخی ادله، هر دو بخش قاعده حجیت دارند؛ اما بر اساس برخی دیگر، هیچ کدام از دو بخش، حجیت ندارند. . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

دراسة و تقییم قاعدة «کلّما ازداد صحةً ازداد وهناً، وکلّما ازداد ضعفاً ازداد صحةً»

نویسنده [العربیة]

  • مهدی آزادپرور 2
1
2 عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه، شعبه اصفهان
چکیده [العربیة]

من القواعد المعروفة و المتکرّرة فی عبائر الفقهاء التی تناقلوها بصور مختلفة، قاعدة «کلّما ازداد صحةً ازداد وهناً، وکلّما ازداد ضعفاً ازداد صحةً». و مفاد هذه القاعدة: کلّما کانت الروایة سندها قوی و دلالتها واضحةً علی المعنی و أعرض عنها أصحابنا علماء الشیعة، کان هذا الإعراض له دور قوی فی تضعیفها. هذا أولاً و ثانیاً کلّما کانت الروایة ضعیفة سنداً کان لعمل الأصحاب بها دور فاعل فی قبولها و تقویتها. فی هذا المقال و من خلال مناقشة أدلة حجیتها -التی هی نفس أدلة حجیة الخبر الواحد و غیرها- یتبیّن لنا أنّ کلتا الحالتین یمکن قبولهما. و لکن علی بعض الأدلة یمکن إسقاط حجیة الحالتین، کما یمکن إثبات حجیة الحالتین علی أساس بعضها الآخر.. . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . .

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • عمل المشهور
  • إعراض المشهور
  • حجیة السند
  • حجیة الدلالة
  • الحدیث الصحیح