حجیت اصل مثبت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش پژوه مدرسه فقهی امام باقر علیه السلام

چکیده

حجیت مثبتات استصحاب به عنوان یکی از اصول پرکاربرد فقه، با عنوان حجیت اصل مثبت، از زمان شیخ انصاری پررنگ شد. غالب اصولیان، اثبات آثار شرعی مترتب بر لوازم عادی یا عقلی مستصحب را فاقد وجاهت دانسته و با آن مخالفت نموده‌اند. نقش اساسی و کانون توجه، ادله و به ویژه روایات اعتبار اصل استصحاب است که در مهم‌ترین دلیلِ اندیشمندانِ مخالفِ اصلِ مثبت، ناکارآمدی و فقدان دلالی این روایات دستاویز قرار گرفته است. موضوعی که با بازنگری می‌تواند اصل مثبت را به دایرۀ حجیت بازگرداند. نویسنده بر این باور است که می‌توان طی دو تبیین متفاوت و با بهره‌گیری از اطلاق روایات اعتبار استصحاب و شمول دایرۀ اعتبار آثار، حجیت آثارِ با واسطه را نیز به اثبات رسانید. هرچند اشکالات متعددی در این زمینه قابل ذکر است، ولی پاسخ بدان ممکن است. آری! امور پراهمیت ممکن است از روایات منصرف بوده و مشمول اطلاق روایات قرار نگیرد. . .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

حجیة الاصل المثبت

نویسنده [العربیة]

  • شهاب اسکندری
دانش پژوه مدرسه فقهی امام باقر علیه السلام
چکیده [العربیة]

حجیة مُثبَتات الاستصحاب المعروفة بالأصل المثبت، أحد الأصول التی یتکرّر استعمالها فی الفقه و طرحت من زَمن الشیخ الأنصاری. أکثر علماء علم أصول الفقه خالفوا رأی ترتیب الآثار الشرعیة علی اللوازم العادیة و العقلیة للمستصحَب و اعتبروه فاقداً للوجاهة. و لأنّ الأصل و الأساس فی حجیة الاستصحاب هی الروایات، من هنا خالف علماء الأصول حجیة الأصل المثبت، لعدم شمول روایات حجیة الاستصحاب له و لکن یمکن مناقشة هذا الأمر و إثبات حجیته. کاتب هذا المقال یعتقد أنّ من خلال إراءَة تبیینَین مختلفَین و التمسّک بإطلاق روایات حجیة الاستصحاب و شمولها لاعتبار آثار الاستصحاب یمکن إثبات حجیة الآثار مع الوسائط المختلفة. و جدیرٌ بالذکر أنّه یمکن طرح إشکالات مختلفة علی هذا الرأی و لکن یمکن الإجابة علیها. نعم یجوز انصراف الأمور الهامّة عن هذا الکلام و عدم شمولها لإطلاق تلک الروایات. . . . . . . .. .. . . . . . .. .. . . . . . .. .. . .

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الأصل المثبت
  • الاستصحاب
  • التنزیل
  • الیقین التنزیلی
  • اللوازم العقلیة و العادیة